Trong thời gian gần đây, Trung Quốc, một trong những quốc gia có sức ảnh hưởng lớn nhất đến thị trường vàng thế giới, đã có những thay đổi đáng kể trong hoạt động tích trữ vàng. Động thái “ngừng mua vàng” của Trung Quốc khiến giới đầu tư toàn cầu phải quan sát và đánh giá. Liệu đây có phải là dấu hiệu báo trước về những biến động lớn hơn trong tương lai?
Trung Quốc “hờ hững” với vàng – Con số không nói dối
Theo báo cáo mới nhất từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), tính đến cuối tháng 8, dự trữ vàng của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) vẫn giữ nguyên ở mức 72,8 triệu ounce, không thay đổi so với tháng 4. Điều này làm dấy lên nhiều lo ngại trong giới đầu tư, bởi Trung Quốc trước đây luôn được biết đến là một “cá mập” lớn trên thị trường vàng.
Mặc dù lượng vàng dự trữ không thay đổi, nhưng giá trị số vàng này đã tăng từ 176,64 tỷ USD vào cuối tháng 7 lên 182,98 tỷ USD vào tháng 8. Điều này đồng nghĩa với việc giá vàng đang tăng cao, gây áp lực lớn đến nhu cầu mua vào của Trung Quốc và các ngân hàng trung ương khác trên thế giới.
Tại sao Trung Quốc tạm ngừng mua vàng?
Giới phân tích đưa ra nhiều lý do cho quyết định này. Một số chuyên gia cho rằng việc giá vàng liên tục lập đỉnh mới trong thời gian gần đây là nguyên nhân chính khiến PBOC ngừng mua.
Từ tháng 5, giá vàng đã tăng mạnh do lo ngại về tình hình địa chính trị toàn cầu và khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ giảm lãi suất. Điều này thúc đẩy nhu cầu mua vàng làm kênh trú ẩn an toàn. Trong nửa đầu năm 2024, các ngân hàng trung ương trên thế giới đã mua một lượng lớn vàng, tạo ra sức ép đẩy giá lên cao. Tuy nhiên, khi giá tăng quá mức, nhu cầu mua vàng của các tổ chức tài chính, bao gồm cả PBOC, đã bị kìm hãm.
Việc Trung Quốc ngừng mua vàng không phải là một sự từ bỏ hoàn toàn, mà có thể chỉ là một bước đi tạm thời trong bối cảnh thị trường đang biến động mạnh. Một số chuyên gia cho rằng, khi giá vàng ổn định hoặc có dấu hiệu giảm nhẹ, Trung Quốc có thể sẽ quay lại thị trường.
Ảnh hưởng của việc ngừng mua vàng đến thị trường toàn cầu
Động thái này của Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến giá vàng mà còn tác động sâu rộng đến chiến lược đầu tư của các quốc gia khác. Các ngân hàng trung ương toàn cầu thường xem Trung Quốc như một thước đo để điều chỉnh chính sách của mình. Khi một quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn như Trung Quốc thay đổi chiến lược mua vàng, các quốc gia khác cũng phải xem xét và điều chỉnh theo.
Theo báo cáo của WGC, trong quý II năm nay, các ngân hàng trung ương toàn cầu chỉ mua vào 183,4 tấn vàng, giảm tới 38,85% so với quý I. Điều này cho thấy, việc giá vàng tăng cao đã thực sự gây ra hiệu ứng giảm mua trên toàn cầu, không chỉ riêng Trung Quốc.
Dù vậy, nhu cầu vàng trong dài hạn vẫn được đánh giá là khả quan. Các chuyên gia dự báo giá vàng có thể đạt mức 3.000 USD/ounce trong tương lai, khi những bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu tiếp tục leo thang.
Trung Quốc và tham vọng giảm phụ thuộc vào USD
Ngoài yếu tố giá cả, một động lực khác thúc đẩy PBOC mua vàng trong thời gian qua là chiến lược giảm sự phụ thuộc vào đồng USD. Trung Quốc đã và đang nỗ lực xây dựng một nền kinh tế độc lập, giảm dần vai trò của USD trong dự trữ ngoại hối và giao dịch quốc tế. Vàng là một trong những công cụ quan trọng giúp Trung Quốc thực hiện chiến lược này.
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và thương mại toàn cầu, vàng đóng vai trò là một tài sản an toàn, bảo vệ giá trị tài sản của quốc gia khỏi những biến động của thị trường ngoại hối và các cú sốc kinh tế.
Dự đoán tương lai – “Cơn sốt vàng” sẽ trở lại?
Dù hiện tại Trung Quốc tạm dừng mua vàng, nhưng không ít chuyên gia dự báo rằng việc này chỉ mang tính tạm thời. Các yếu tố thúc đẩy nhu cầu vàng như rủi ro chính trị, bất ổn kinh tế, và nỗ lực giảm phụ thuộc vào USD sẽ khiến PBOC sớm quay trở lại với chiến lược tích trữ vàng. Ông Carsten Menke, chuyên gia phân tích tại ngân hàng Julius Baer, cho biết Trung Quốc sẽ không bỏ qua cơ hội tận dụng vàng như một công cụ bảo vệ kinh tế và chính trị.
Ngoài ra, Capital Economics cũng đưa ra quan điểm tương tự, khẳng định rằng sự tạm dừng này chỉ là ngắn hạn. Khi căng thẳng địa chính trị leo thang, đặc biệt là với tình hình phức tạp ở châu Âu và Trung Đông, vàng sẽ tiếp tục trở thành tài sản trú ẩn an toàn. Những xung đột và biến động trong khu vực này sẽ tiếp tục hỗ trợ giá vàng, duy trì mức độ hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và ngân hàng trung ương.
Không chỉ có Trung Quốc, nhiều ngân hàng trung ương khác trên thế giới cũng đã tạm dừng hoặc giảm mua vàng do ảnh hưởng từ giá cao. Tuy nhiên, điều này không làm giảm nhu cầu vàng trong dài hạn. Ngân hàng Trung ương Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ cũng đã có những động thái tương tự trong việc điều chỉnh lượng vàng dự trữ.
Nhu cầu vàng trong tương lai sẽ còn tiếp tục phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lãi suất của Fed, tình hình lạm phát, và căng thẳng thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, với vai trò quan trọng trong dự trữ tài sản và khả năng chống lại các rủi ro kinh tế, vàng vẫn sẽ tiếp tục được coi là một lựa chọn hàng đầu cho các quốc gia lớn.
Việc Trung Quốc tạm ngừng mua vàng không có nghĩa là họ từ bỏ chiến lược lâu dài của mình. Trong bối cảnh toàn cầu đang có nhiều biến động lớn, vàng vẫn là một công cụ quan trọng giúp bảo vệ và tăng cường sức mạnh kinh tế của quốc gia. Mặc dù thị trường vàng có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi ngắn hạn, nhưng các yếu tố nền tảng dài hạn sẽ tiếp tục duy trì sức hấp dẫn của kim loại quý này.
Việc theo dõi sát sao động thái của Trung Quốc và các ngân hàng trung ương khác trên thế giới sẽ giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn về xu hướng phát triển của thị trường vàng trong tương lai.