Ngày 25/5/2025, Tạp chí Người đưa tin đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Biến chủng mới chiếm 83% mẫu COVID-19 tại TP.HCM từng xuất hiện tại 22 quốc gia, có đặc điểm gì?”. Nội dung như sau:
Biến chủng COVID-19 NB.1.8.1 chiếm 83% mẫu xét nghiệm ở TP.HCM
Trước tình hình ca mắc COVID-19 có dấu hiệu tăng trở lại, đặc biệt tại TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.Hồ Chí Minh phối hợp với Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) đã tiến hành giải trình tự gen các mẫu bệnh phẩm từ bệnh nhân nhập viện trong tuần 3 tháng 5/2025.
Kết quả cho thấy 83% mẫu mang biến chủng NB.1.8.1 – một biến thể phụ của XDV.1, được hình thành từ sự tái tổ hợp giữa JN.1 và XDE.
Tại TP.Hồ Chí Minh số ca COVID-19 được ghi nhận có xu hướng gia tăng từ tuần 16 đến tuần 20/2025. Trong tuần 20 (12–18/5), Thành phố ghi nhận 26 ca, tăng gần gấp đôi so với trung bình 4 tuần trước đó (10 ca/tuần). Tính từ đầu năm đến nay, tổng cộng đã có 79 ca COVID-19 được báo cáo, trong đó không ghi nhận trường hợp nặng phải hỗ trợ hô hấp.
Theo các chuyên gia, sự xuất hiện biến thể mới NB.1.8.1 có thể là nguyên nhân gia tăng số ca bệnh COVID-19 tại Thành phố trong những tuần gần đây, tương tự như ở một số nước trên thế giới trong thời gian qua. Đây là hiện tượng thông thường khi xuất hiện một biến chủng mới.
Trước tình hình trên, Sở Y tế TP.HCM đã ban hành công văn số 5423/SYT-NVY, chỉ đạo toàn ngành tiếp tục trong tư thế sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh. Các cơ sở y tế cần thực hiện tốt việc thu dung, điều trị, phát hiện sớm và xử trí kịp thời các trường hợp có dấu hiệu chuyển nặng, đặc biệt tập trung bảo vệ nhóm nguy cơ cao (người lớn tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ có thai, …).
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) được giao phối hợp với OUCRU tăng cường giám sát ca bệnh và biến chủng, đánh giá nguy cơ để kịp thời triển khai biện pháp phòng chống dịch phù hợp.
Sở Y tế khuyến cáo người dân không hoang mang, nhưng tuyệt đối không chủ quan. Chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Ảnh minh họa. Nguồn: Medlatec
Biến chủng COVID-19 NB.1.8.1 có đặc điểm gì?
Tính đến ngày 22/5/2025, biến chủng NB.1.8.1 đã được phát hiện tại 22 quốc gia, bao gồm Mỹ, Anh, Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore… Dữ liệu từ CDC Hoa Kỳ và các hệ thống giám sát châu Âu cho thấy NB.1.8.1 đang lan rộng tại nhiều quốc gia, đặc biệt tại Mỹ, Anh, Đức và Úc. Tại một số khu vực, biến thể này đã chiếm hơn 15% tổng số ca nhiễm mới tính đến tháng 5/2025. Các chuyên gia đánh giá NB.1.8.1 có tốc độ lây nhiễm cao hơn hẳn XBB.1.5 và EG.5, từng là các biến thể chủ đạo trước đó.
Ở Đài Loan ( theo taipeitimes.com), NB.1.8.1 hiện đang là biến chủng chiếm ưu thế gây bệnh, phần lớn số ca bệnh nặng là những người chưa tiêm đủ vắc xin COVID-19.
Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn chưa xếp NB.1.8.1 vào nhóm biến chủng nào trong 3 nhóm nguy cơ (VUM – biến chủng cần được theo dõi, VOI – biến chủng cần quan tâm và VOC – biến chủng quan ngại), và chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy biến chủng này có khả năng lây lan nhanh hơn hay gây bệnh nặng hơn so với các chủng trước đây.
Theo các chuyên gia, NB.1.8.1 không gây triệu chứng nặng hơn đáng kể so với các dòng khác. Phần lớn các ca mắc có triệu chứng nhẹ đến trung bình như: Sốt nhẹ, ho khan, mệt mỏi; Viêm họng, chảy nước mũi; Một số trường hợp mất khứu giác/tăng tiết mũi.
Các chuyên gia dịch tễ học cho rằng NB.1.8.1 có thể trở thành biến thể chủ đạo trong giai đoạn 2025–2026, nếu không có biến thể mới nổi trội hơn. Do đó, cần: Tăng cường giám sát gen tại các nước đang phát triển; Cập nhật phác đồ điều trị và hệ thống tiêm chủng; Chuẩn bị sẵn sàng cho các làn sóng dịch mới.
Báo VnExpress ngày 24/5 cũng đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “TP HCM lần đầu phát hiện biến chủng mới NB.1.8.1 của Covid-19”. Cụ thể như sau:
Ngày 24/5, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu cho biết như trên, kết quả do nhóm nghiên cứu của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM và Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng ĐH Oxford (OUCRU) giải mã trình tự gene 8 bệnh nhân Covid-19 nhập viện trong tuần thứ 3 của tháng 5, trong 6 trường hợp đủ lượng virus có 5 nhiễm biến chủng NB.1.8.1.
Đây là biến chủng phụ của XDV.1 có nguồn gốc từ biến chủng XDV, hình thành từ sự tái tổ hợp gene giữa biến chủng JN.1 và XDE. Bộ gene đầu tiên của NB.1.8.1 được công bố lần đầu vào đầu năm nay. Tính đến ngày 22/5, chủng này đã được phát hiện tại 22 quốc gia trên thế giới.
“Hiện chưa có bằng chứng khoa học chứng minh mức độ lây lan hoặc gây bệnh nặng của biến chủng này”, bác sĩ Châu nói.
Giải trình tự gene bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM. Ảnh: Hữu Khoa
Chương trình giám sát biến chủng Covid-19 của Tổ chức Y tế thế giới chưa xếp NB.1.8.1 vào nhóm nào trong 3 nhóm nguy cơ VUM (biến chủng cần được theo dõi), VOI (biến chủng cần quan tâm) và VOC (biến chủng quan ngại). Các dữ liệu khoa học đến nay vẫn chưa ghi nhận sự khác biệt về mức độ lây lan hoặc gây bệnh nặng hơn so với các biến chủng lưu hành trước đây.
Tại Đài Loan, NB.1.8.1 đang là biến chủng chiếm ưu thế gây bệnh, phần lớn số ca bệnh nặng là những trường hợp chưa tiêm đủ vaccine Covid-19 theo khuyến cáo, ở người lớn tuổi hoặc có bệnh nền.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ cũng vừa công bố NB.1.8.1 được phát hiện ở nhiều du khách quốc tế đến các sân bay lớn của Mỹ những tuần gần đây. Biến thể này được cho là đang thúc đẩy sự gia tăng các ca bệnh trên khắp Trung Quốc và một số khu vực ở Châu Á, theo CBS News.
Tại TP HCM, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm ghi nhận có dấu hiệu gia tăng số ca Covid-19 từ tuần thứ 16 đến tuần 20 (ngày 14/4 đến 18/5), trung bình mỗi tuần có 11 ca bệnh, tăng mạnh so với 15 tuần đầu năm (mỗi tuần chỉ có 1-2 ca). Riêng tuần 20, thành phố ghi nhận 26 ca, nâng tổng số ca từ đầu năm đến nay lên 79, thấp hơn 75,5% so với cùng kỳ của năm ngoái. Trong đó, 43 ca điều trị nội trú và 36 ca điều trị ngoại trú, không có trường hợp bệnh nặng cần phải hỗ trợ hô hấp.
Theo lãnh đạo Sở Y tế TP HCM, các chuyên gia cho rằng sự xuất hiện biến thể mới NB.1.8.1 có thể là nguyên nhân gia tăng số ca bệnh Covid-19 tại thành phố những tuần gần đây, tương tự ở một số nước trong thời gian qua. Đây là hiện tượng thông thường khi xuất hiện một biến chủng mới. Hôm 21/5, Sở yêu cầu Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thành phố giám sát diễn biến dịch cũng như các biến chủng, cơ sở khám chữa bệnh rà soát và chủ động kế hoạch thu dung, điều trị.
Sở Y tế khuyến cáo người dân không hoang mang lo lắng nhưng cũng không chủ quan trước các diễn biến khó lường của dịch bệnh Covid-19 trên thế giới. Chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng, tại cơ sở y tế. Hạn chế tụ tập nơi đông người nếu không cần thiết.
Rửa tay thường xuyên bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý. Khi có biểu hiện sốt, ho, khó thở thì phải đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được kiểm tra, theo dõi và xử lý kịp thời. Người đến và về từ các nước có số ca mắc Covid-19 cao cần chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe để phòng chống cho bản thân, gia đình và người tiếp xúc gần.
Kể từ khi Covid-19 xuất hiện trên thế giới vào năm 2019 đến nay, các chuyên gia cho rằng virus nCoV gây bệnh này đã liên tục biến đổi với hàng nghìn biến thể qua từng giai đoạn. Những biến thể càng mới có đặc tính càng lây lan mạnh, song mức độ độc lực được cho là nhẹ hơn thời kỳ đầu Covid-19, trong khi bệnh hiện đã trở thành thường niên, có phác đồ và thuốc điều trị, vaccine để tiêm chủng phòng ngừa.
